ساختارهای شرطی در پایتون

ساختارهای شرطی در پایتون

ساختارهای شرطی از مهم‌ترین ابزارهای کنترل جریان در برنامه‌نویسی پایتون هستند. آنها به شما امکان می‌دهند بر اساس صحت یا عدم صحت یک شرط، مسیر اجرای برنامه را کنترل کنید. این ساختارها در طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها، از برنامه‌های ساده گرفته تا برنامه‌های پیچیده، کاربرد دارند.

در این مقاله راهنمای جامع، به بررسی انواع مختلف ساختارهای شرطی در پایتون، از جمله دستور if ... else، دستور switch، و عبارات شرطی، می‌پردازیم. همچنین، نحو، کاربردها، مثال‌های عملی و نکات مهم مربوط به هر ساختار را ارائه خواهیم داد.

1. دستور if ... else

دستور if ... else پرکاربردترین ساختار شرطی در پایتون است. این دستور به شما امکان می‌دهد بر اساس صحت یا عدم صحت یک شرط، دو یا چند بلوک کد را اجرا کنید.

نحو:

if شرط:
  # بلوک کد در صورت صحت شرط
else:
  # بلوک کد در صورت عدم صحت شرط

کاربردها:

• بررسی صحت ورودی کاربر
• انجام محاسبات مشروط
• شبیه‌سازی انتخاب‌های چندگانه
• تعیین قبولی یا مردودی در امتحان
• محاسبه تخفیف بر اساس مبلغ خرید

مثال:

age = int(input("سن خود را وارد کنید: "))

if age >= 18:
  print("شما بالغ هستید.")
else:
  print("شما نابالغ هستید.")

2. دستور switch (Case)

دستور switch (یا case) برای دسته‌بندی و اجرای کد بر اساس مقادیر مختلف یک متغیر استفاده می‌شود. این دستور جایگزینی برای ساختارهای if ... else تو در تو در شرایطی است که باید بر اساس مقادیر متعدد یک متغیر، اقدامات مختلفی انجام شود.

نحو:

switch (متغیر):
  case مقدار1:
    # بلوک کد برای مقدار1
  case مقدار2:
    # بلوک کد برای مقدار2
  ...
  default:
    # بلوک کد در صورت عدم تطابق هیچ مقداری

کاربردها:

• دسته‌بندی و منوی اصلی برنامه
• ترجمه اعداد به حروف
• تعیین نوع داده یک متغیر

مثال:

day = int(input("شماره روز هفته را وارد کنید (1-7): "))

switch (day):
  case 1:
    print("دوشنبه")
  case 2:
    print("سه‌شنبه")
  case 3:
    print("چهارشنبه")
  case 4:
    print("پنج‌شنبه")
  case 5:
    print("جمعه")
  case 6:
    print("شنبه")
  default:
    print("روز نامعتبر")

3. عبارات شرطی

عبارات شرطی عباراتی هستند که یک مقدار boolean (صحیح یا غلط) را برمی‌گردانند. این عبارات در ساختارهای شرطی مختلف، مانند دستور if و حلقه‌های while و for، استفاده می‌شوند.

انواع عبارات شرطی:

• مقایسه: ==, !=, <, >, <=, >=
• عملیات منطقی: and, or, not
• عضویت: in, not in
• هویت: is, is not

مثال:

number = 10

is_even = number % 2 == 0

if is_even:
  print(f"{number} زوج است.")
else:
  print(f"{number} فرد است.")